Günümüzde dünyada spor dalları
içerisinde ilk sırayı alan futbol, ekonomik bir sektör haline gelmiştir.
Futbolun içerisinde dönen para, bir çok ülkenin ekonomik gücünden daha
fazladır. Futbolu oynayan futbolcuların aldıkları paralar ise, ailelerin
çocuklarını futbola yöneltmesine sebep olmaktadır.

Futbolcuların aldıkları
astronomik rakamlar, kulüpleri alt
yapılara yönlendirmekte ve bu konuda yatırım yapmaya zorlamaktadır. Dünyada
özellikle Avrupa ülkelerinde kulüpler sistematik bir şekilde bu konuya el
attıkları halde, ülkemizde alt yapı konusu, çok konuşulmasına rağmen,
bilimsel verilere dayalı ve çağdaş bir sistematik içerisinde
yapılandırılamamıştır.

Gelecekte futbol kulüplerinin
futbolcu yapısını, temel gelir kaynaklarından birisini oluşturacak ideal ve
çağdaş bir alt yapı nasıl olmalıdır sorusuna ise aşağıda
verilen bilgiler ışığında bir sistem yaklaşımı yapılabilir.

Futbolda alt
yapı sistemi içerisinde ilk
temel hedef ve amaç, kulüp yapısı içerisinde önce insan yetiştirmek olmalıdır.
Bununla birlikte sistem içerisine giren insanları, bilimin ışığında, futbol
dalında çağdaş bir düzeyde şekillendirerek geleceğin başarılı ve istikrarlı
futbol takımını yaratmak, temel hedef ve amacın kapsamında ilk önceliklerden
bir tanesi olmalıdır.

Çağdaş bir alt yapının amaçlarına ulaşmak için neler
yapılmalıdır? sorusuna verilecek cevapları ana başlıklar halinde şu şekilde
sıralayabiliriz:

Örgütlenme Konusunda;

·      
Futbol kulüpleri,
geçmişlerini ve var olan yapılarını da dikkate alarak yeniden alt yapı
örgütlenme modellerini oluşturmalıdır. Bu model hiyerarşisi içerisinde yetki,
sorumluluk ve görevler net olarak ortaya konulmalıdır.

·      
Futbol kulüpleri, çağın
gereklerine uygun Alt Yapı Yönetmeliğini çıkarmalıdır. Bu
konuda Türkiye Futbol Federasyonu ve Türkiye' de kurumsallaşmış Spor Kulüpleri
ile işbirliği yapmalıdır.

·      
Futbol kulüpleri, geçmişleri
ile ilgili tüm kulüp bilgilerini ve geleceğe yönelik plan, programlarını
ayrıntılı bir şekilde ele almalı ve arşiv oluşturmalıdır.

·      
Sonunun nereye varacağı
belli olmayan hedefler belirlememelidir.

·      
Futbol kulüpleri, alt yapıda, eğitici formasyonuna sahip,
insan sevgisi ile dolu, kişilikli, dürüst, iş ahlakına sahip, konusunda uzman,
çağdaş gelişmelere ayak uydurabilen ve bunları takip edebilen, insan
ilişkilerinde iletişimi çok iyi, yeniliklere açık, takım ruhunu seven ve bilen,
öz güveni yerinde, eğitim ve kültür durumu yüksek, liderlik özellikleri taşıyan
bir antrenör kadrosu oluşturmalıdır.

·      
Tüm antrenörler, kulüp
yapısı içerisinde alt yapı sisteminde, kendi kategorileri ile
yükselmeli ve en az 4-5 yıllık sözleşme yapmalıdır. Sisteme uyum
sağlayamayanlar sözleşmede belirlenecek kriterler ve anlaşma şartları
doğrultusunda sistem dışı kalmalıdır. Tüm antrenörlerin raporlandırma ve
denetimleri sürekli olmalıdır.

o     
Alt yapı
kadrosuna oluşturacak antrenörler en az 4-5 yıl başka bir takıma gitme ve
çalıştıkları Futbol Kulübünün A Takımında çalışma düşüncesinde kesinlikle
olmamalıdır.

o     
Kulüplerde antrenör
seçiminde, adama göre iş değil, işe göre adam ilkesine özellikle dikkat
edilmelidir.

·      
Futbol kulüplerinde, Alt Yapıda İdari-Mali-Teknik konularda
çalışacak Alt Yapı Sekreteri görevlendirilmelidir.

·      
Alt yapıyı oluşturan kadro tam gün mesai
yapmalıdır.

·      
Futbol kulüpleri, kulüp
müzesi oluşturmalı, var olan müzeleri ise daha da geliştirip, işlevsel hale
getirmelidir.

·      
Kulüp yapısı içerisinde,
ödül ve ceza yönetmeliği hazırlamalıdır. Bu yönetmeliği, özellikle A Takıma ve
Milli Takımlara endeksleyerek, hedefler büyük tutulmalıdır.

·      
Geçmişte futbol kulübüne
hizmet edenler belli dönemlerde bir araya getirilmeli, anma törenleri
düzenlenmeli ve bun geleneksel hale getirilmelidir. Aynı zamanda futbol
kulübüne katkı sağlayan camia dışındaki kişi, kurum ve kuruluşlar da
ödüllendirilmelidir.

·      
Kulüplerde denetim
mekanizması sürekli işletilmelidir. Bunun için günlük, haftalık, aylık,
dönemlik, sezonluk raporlandırma sistemi oluşturulmalıdır.

·      
Futbol kulübünün "ALT YAPI AİLE BİRLİĞİ" kurulmalıdır.
Bu birimi fonksiyonel hale getirmek için çalışmalar yapılmalıdır.

·      
Futbol kulübünün Alt yapısına özgü taraftar kitlesi
oluşturmak için çalışmalar yapılmalıdır.

·      
Futbol takımının alt yapısına sponsor bulmak konusunda
çalışmalar yapılmalıdır.

·      
Futbol kulüplerinde "ALT YAPI FONU" oluşturmalıdır. Alt yapıda yetişip transfer olan
futbolculardan elde edilen kazançlardan, A Takımın dışında belirli bir yüzdeyi
bu fona aktarma şeklinde bir yapı
oluşturulmalıdır.

·      
Futbol kulübü adına, ana
okulu, ilköğretim ve lise düzeyinde eğitim-öğretim kurumları açma konusunda
çalışmalar yapılmalıdır.

·      
Futbol kulübüne sürekli
olarak, tesisleşme, araç-gereç ve materyaller kazandırma konusunda çalışmalar
yapılmalıdır.

·      
Futbol kulüpleri, orta ve
uzun vadede alt yapıyı mali ve
kısmen idari olarak "YARI ÖZERK" hale getirmek için çalışmalar
yapmalıdır. Özellikle kendi kendini finanse eden ve sürekli üreten yapıyı
oluşturmalıdır.

Kişi Kurum Ve Kuruluşlarla İşbirliği ve İletişim Konusunda ;

·      
Futbol kulübü sevgisini,
gerek yerel bazda gerekse ulusal ve uluslararası bazda geniş kitlelere yayma
konusunda organizeli çalışmalar yapılmalıdır.

·      
Futbol kulüpleri, alt yapılarını, tamamen kamuoyuna
açmalıdır.

·      
Medya ile çok sıkı bir
iletişim içerisinde olunmalıdır.

·      
Futbol kulüpleri, "ALT YAPI HALKLA İLİŞKİLER" birimini
oluşturmalıdır.

·      
Futbol kulüpleri şu kurum ve
kuruluşlarla sürekli olarak, gerçek temellere oturmuş karşılıklı protokoller
oluşturarak ve pratiğe yansıyan yapıda işbirliği yapmalıdır:

o     
Üniversitelerle,

o     
İl ve İlçe Milli Eğitim
Müdürlükleri, futbol kulübünün bulunduğu ilin çevresinde bulunan Milli Eğitim
Müdürlükleriyle,

o     
Futbol kulübünün bulunduğu ilin
büyük şehir, şehir, ilçe ve belde belediyeleri ile,

o     
Taban Birlikleri (ASKF,
TÜFAD, TFFHGD, TFAD vs.) ile,

o     
Futbolun dışındaki diğer tüm
resmi ve özel kişi, kurum ve kuruluşlarla,

o     
Futbol kulübü yapısı
içerisinde diğer spor branşları ile,

o     
Futbol kulübünün bulunduğu
il ve Türkiye genelinde bulunan diğer spor kulüpleriyle.

·      
Futbol kulübünün bulunduğu
ilin tüm resmi ve özel spor tesislerinden, en verimli bir şekilde
yararlanılması için çalışmalar yapılmalıdır.

·      
Futbol kulübünün tesisleri,
en verimli bir şekilde kullanılmalıdır.

·      
Futbol kulübünün yönetim
kurulundan alt yapıdan sorumlu
yöneticiler, teknik kadrolar, futbolcularla ve idari personel ile periyodik
toplantılar yapmalıdır.

·      
Alt yapıda görev yapan teknik kadro
arasında, sevgi, saygı ve teknik anlamdaki koordinasyon için tüm önlemler
alınmalı ve bu konuda da çalışmalar yapılmalıdır.

·      
Futbol kulübünde, yurt içi
ve yurt dışı futbolcu Gözleme ve Değerlendirme ekibi (Kadrolu - Fahri) kurulmalıdır.

Teknik Konular ve Eğitim Çalışmaları Konusunda ;

·      
Alt yapı
sisteminde, en kısa zamanda alt
yapıdan A Takıma futbolcu monte etmeye çalışılmalıdır. Orta vadede 5 yıl
sonunda ilk on birde alt yapıdan
çıkan en az 5-6 futbolcunun oynaması sağlanmalıdır. Uzun vadede 7-8 yıl içinde
tamamen alt yapıdan yetişen
futbolcularla başarılı bir A Takımı oluşturmak hedeflenmelidir.

·      
Alt yapı
programında, tamamen bilimsel verilere dayalı özel didaktik ve metodik yapısı
ile eğitim-öğretim gerçekleştirilmelidir. Dünya standartlarına, Türkiye ve
kulübün bulunduğu ilin şartlarına uygun, ayrıntılı planlama ve programlamalarla
eğitim çalışmaları ve antrenmanları teori ve pratikte ortaya konulmalıdır.

·      
Alt yapıda, "Temel Eğitim
Antrenmanları(Eğitim Grupları)" ve "Gelişim Dönemi
Antrenmanları(Yarışma Grupları)" birbirine bağlantılı olarak ayrı ayrı ele
alınarak programlanmalıdır. Bu konuda teknik, taktik ve kondisyon
antrenmanları, özel antrenman düzeyinde daha ayrıntılı olarak ele alınarak,
bireysel ve grup çalışmalarına daha fazla önem verilmelidir.

·      
Futbol kulüplerinin alt yapı
sisteminde, "Eğitim Gurupları(1
-14 yaş)" nda, başarı için
müsabakalarda kazanmak ön plana alınmamalıdır.

·      
Futbol kulüplerinin alt yapı
sisteminde, yetenek seçimi ve yönlendirme ile ilgili araştırmalar yapılmalıdır,
gözlem ve değerlendirme formları oluşturulmalıdır.

·      
Alt yapılarda, özel test uygulamaları
hazırlanmalı, bunlar belli aralıklarla uygulanmalı ve sonuçları sık sık
değerlendirilmelidir. Böylece çocuk ve gençlerin fiziksel, fizyolojik,
motorsal, psikolojik, sosyal, kültürel vs. gelişim özellikleri, teknik, taktik
özelliklerle beraber düzenli olarak gözlenmesi ve pozitif bir yapıda
geliştirilmesi sağlanmalıdır.

·      
Alt yapılarda, resmi müsabakalar için lisans
çıkartırken, çocuk ve gençlerin yaşları küçültülmemeli veya büyültülmemelidir.
Gelişim özelliklerine göre(takvim yaşı-biyolojik yaş), antrenman ve maç
kategorileri oluşturulması konusunda çalışmalar yapılmalıdır.

·      
Alt yapılarda, her kategoride mümkün
olduğunca kendi takımıyla müsabakalara katılmalı, büyük yaşa sahip
futbolcularla, küçük yaş kategorilerindeki şampiyonalara katılmamalıdır.

·      
Kulüp alt yapısında, teknik anlamda oyun
sistemi A Takımına göre belirlenmelidir. Bu konuda A Takım teknik ekibi ile
koordinasyon ve işbirliği içinde olunmalıdır.

·      
Kulüp alt yapılarında, hizmet içi eğitime daha
fazla önem verilmelidir. Gerek futbol kulübü yapısı içerisinde gerekse çevresinde
eğitim çalışma programları hazırlayıp uygulayarak, futbol kulübünü Futbol
Eğitim Merkezi haline getirme konusunda çalışmalar yapılmalıdır.

·      
Alt Yapıyı oluşturan Teknik ve İdari
kadronun, yurt içi ve yurt dışı seminer, kongre, kurs, panel gibi eğitim
çalışmalarına katılımları sağlanmalıdır.

·      
Futbol kulübüne ait bir
kütüphane oluşturulmalıdır. Futbolla ilgili tüm yerli, yabancı
yayınların(Kitap, kaset, CD vs. ) çeşitli yollardan elde edilmesi
sağlanmalıdır. Kulüp olarak, yerli ve yabancı futbol dergilerine abone
olunmalıdır.

·      
Alt yapı
sistemi içerisinde, görsel eğitime gereken önem verilmelidir.

·      
Alt yapı
eğitim çalışmalarında, teorik eğitime de gerektiği kadar yer verilmelidir.

·      
İlk etapta
"BÜLTEN", daha sonraki aşamada belli aralarla periyodik olarak futbol
kulübü "FUTBOL ALT YAPI
DERGİSİ" çıkartmak için çalışmalar yapılmalıdır.

·      
Kulüp yapısı içerisinde, alt yapıya da A takımının yanı sıra, orta
ve uzun vadede gerek yurt içinden gerekse yurt dışından, tüm kategorilerde
futbolcu transfer etme konusunda çalışmalar yapmak.

·      
Alt yapı
sisteminde A takımının taraftarını eğitme konusunda, medya ile de işbirliği
yapılarak, eğitim çalışmaları yapılmalıdır.

·      
Teknik konular ve eğitim
çalışmalarında, spor hekimi, psikolog, beslenme uzmanı, pedagog gibi uzmanlarla
da işbirliğine gidilmelidir.

·      
Futbol kulübünde, Yaz ve Kış
Futbol Okulları açılmalıdır. Bu konuda belli kurum ve kuruluşlarla işbirliği
yapılmalıdır. Aynı zamanda bu konuda Futbol Okulu Yönetmeliği de
hazırlanmalıdır.

·      
Alt yapı
sistemi içerisinde bulunan çocuk ve gençlerin yabancı dil ve bilgisayar
öğrenmeleri konusunda çalışmalar yapılmalıdır.

·      
Futbol kulübü alt yapı
sistemi içerisindeki çocuk ve gençlerin okul durumlarını sürekli takip
edilmelidir.

·      
Futbol kulüplerinin
bünyesinde, "Bayan Futbolu" ile ilgili alt yapı
çalışmaları yapılmalıdır. 12 yaş ( D Genç) gurubu sonrasına kadar, futbola
yeteneği olan bayanlar, erkek gurupları ile beraber futbol eğitimine alınmalıdır.

Sosyal İlişkiler - Organizasyonlar ve Teknoloji Konusunda ;

·      
Kulüp yapılarında, sosyal
etkinlik ve sağlıklı yaşam sporu amaçlı olarak alt
yapıda teknik hizmet verilmelidir.

·      
Alt yapı
sistemindeki çocuk ve gençler, belli dönemlerde sağlık kontrollerinden
geçirilmelidir.

·      
Futbol kulüpleri, alt yapı
sistemlerinde de yurt içi ve yurt dışı özel ve resmi organizasyonlara
katılımları gerçekleştirmelidir.

·      
Alt yapılarda, futbol eğitiminin yanı sıra,
çocuk ve gençlerin sosyalleşebilme süreçlerine pozitif katkılar sağlanması
konusunda daha organize çalışmalar yapılmalıdır.

·      
Alt yapılarda, çocuk ve gençlerin beslenme
ihtiyaçlarının karşılanması konusunda çalışmalar yapılmalıdır.

·      
Futbol kulübü tesislerinde,
A takımla beraber alt yapının da
yararlanabileceği bir video odası oluşturulmalı, orta ve uzun vadede ise, bir
sinema ünitesi kurma konusunda çalışmalar yapılmalıdır.

·      
Alt yapıyı oluşturan futbolcuların birlikte,
tiyatro, sinema, sergi vs. sanatsal etkinliklere gitmelerini sağlayan
organizasyonlar gerçekleştirilmelidir.

·      
Alt yapı
sistemi içerisinde, bilgisayar aktif olarak kullanılmalıdır.

·      
Futbol kulübü internete
bağlanmalıdır. İnternette Web Sayfası oluşturarak tüm çalışma ve gelişmeler
kamuoyunun incelemesine ve hizmetine açılmalıdır.

·      
Alt yapıyı oluşturan futbolcuların aileleri
ile periyodik olarak toplantılar düzenlenmelidir.

·      
Alt yapı
sisteminde, tüm görüşmelerde, randevu sistemi ciddi olarak işletilmelidir.

FUTBOL ALT
YAPI SİSTEMİ İÇERİSİNDE GÖREV ALMASI GEREKEN KADRO ŞUNLARDAN OLUŞMALIDIR:

1.    Alt yapı
koordinatörü

2.    Futbol Alt
Yapı Uzmanı

3.    Alt yapı
Antrenörleri

4.    Alt Yapı
Kaleci Antrenörleri

5.    Kondisyoner

6.    Doktor

7.    Spor Hekimi

8.    Beslenme Uzmanı

9.    Psikolog

1
.                    
Pedagog

11.                    
Masör

12.                    
Alt Yapı
Sekreteri

13.                    
Alt Yapı
Halkla İlişkiler Uzmanı

14.                    
Spor Yazarı

15.                    
Televizyoncu

16.                    
Beden Eğitimi ve Spor
Bilimcisi

17.                    
Antropometri Uzmanı

18.                    
Antrenman Bilimcisi

19.                    
Futbol Menajeri

2
.                    
Futbol Hakemi

21.                    
Maç Analiz Uzmanı

22.                    
Bilgisayarcı

23.                    
Spor Araştırmacısı

24.                    
İstatistikçi